1. “Ki” lerin Yazımı
· İlgi zamiri olan “-ki” nin yazımı:
Kendisinden önce ya da sonra belirtilen bir ismin yerini tutar. Bitişik yazılır.
“Benim boyum uzun seninki kısa.”(senin boyun)
“Üzerindeki çok yakışmış.” (üzerindeki kıyafet)
· Sıfat yapım eki olan “-ki” nin yazımı:
İsimlere getirilir ve eklendiği kelimeyi sıfat yapar. Bitişik yazılır.
“Bahçedeki çiçekleri kim suluyordu?”
· Bağlaç olan “ki” nin yazımı:
Bu “ki” başlı başına bir kelime olduğundan kendinden önceki ve sonraki kelimelerden ayrı yazılır.
“Duydum ki unutmuşsun, gözlerimin rengini!”
“Geldim ki ne göreyim…”
“Bilmem ki…”
2. “De” lerin Yazımı
· Hâl eki olan “-de” nin yazımı:
Sesli ve sessiz uyumlarına uyarak dört şekilli olarak kullanılır; -da, -de, -ta, -te.
Yani ünsüz uyumundan etkilenir, cümleden çıkarılınca cümlenin anlamı bozulur.
“Evde kimse yoktu”
“Bu kitapta güzel konular işlenmiş.” “Sokakta pek çok insan var.”
· Bağlaç olan “de” nin yazımı:
Başlı başına bir kelimedir. Ünsüz uyumundan etkilenmez, yani “-ta/ -te” şeklinde yazılmaz. Cümleden çıkarılırsa cümlenin anlamı bazen değişirse de anlam bozulmaz. Ayrı yazılır.
“Bence sen de haklısın!”
“Salih de gelseydi.”
“Kardeşim evde de yok.” “Sokak da karanlık.”
3. Soru Ekinin (mi) Yazımı
Soru eki mi, ünlü uyumundan etkilendiği için “mı/ mi/mu/ mü” şekillerine girebilir. Yani dört şekilde bulunur. Kendinden önceki kelimeden ayrı yazılır. Kendinden sonraki ekler “mi” ye bitişik yazılır.
“Bu kitap senin mi?”
“Bu filmi daha önce izlemiş miydiniz?”
ÖNEMLİ NOT:
v Soru eki “mi” cümleye soru anlamı katar: “Okula gittin mi?”
v Soru eki “mi” cümleye pekiştirme anlamı katar: “Sınıf güzel mi güzel oldu.”
v Soru eki “mi” cümleye zaman anlamı katar: “Babam geldi mi çarşıya gideceğiz.” (geldiği zaman)
